Afval scheiden doet leiden

Na bijna een jaar Finland, wordt het hoog tijd om eens wat ergernissen te gaan delen. Vandaag een eerste dagelijke ergernis in deze categorie: de afvalscheiding. Het begon eigenlijk al meteen toen ik mijn woning betrok en een handleiding voor afvalscheiding kreeg als onderdeel van de - keurig in het Engels vertaalde - inburgeringsset.



















Om moedeloos van te worden. Dus als nuchtere Hollander, met de mislukkingen van het Nederlandse afvalsysteem nog vers in je geheugen, kijk je hier maar met een half oog naar en denk je: "Het zal zo'n vaart wel niet lopen, daar doen vast niet al die Finnen aan mee!"

Maar dan word je toch al gauw met je neus op de feiten gedrukt door wat concrete voorzieningen in je huis:

Om te beginnnen drie kloterig kleine afvalbakjes onder het aanrecht. Die zijn echt om de havenklap vol. Dus die moet je iedere dag lozen in containers in de kelder van mijn gebouw.

En daar vind je vier soorten containers: de bruine voor bio-afval, de groene voor papier, de blauwe voor karton (ja, ja, dat gaat niet bij het papier, zie de instructies) en de grijze voor de rest.

Bovendien kom je dan op je werk en wat zie je daar als een van de eerste dingen op je bureau liggen...

... inderdaad instructies voor hoe je het kantoorafval moet scheiden in het rolsysteempje onder je flexbureau.

In arren moede, leg je je maar bij de feiten neer. Kennelijk nemen ze dit nogal serieus. Dus ik m'n instructies nog maar eens gelezen en mijn systeem herzien, want ja die kloterige bakjes zijn natuurlijk niet voor niks zo snel vol. Meer scheiden is het motto:

Om te beginnen, het kleinste bakje is voor het bio-afval. Daarvoor koop je bio-afbreekbare afvalzakken, niet van 10 maar van 20 liter (onthoud dat nou eens!). Tegen de tijd dat deze zak vol is, is het afbreekproces reeds begonnen en heb je een tweede bio-afbreekbare zak nodig om het geheel naar beneden naar de bruine container te brengen. Anders lekt je keuken, appartement, lift en kelder vol met vloeibare bio-afvalresten en bijbehorende bio-geuren. Oh ja, het rode bakje schijn je te moeten gebruiken om je bio-afval tijdens het koken in te verzamelen. Na het schoonmaken van een krop sla is dat echter vol, dus mieter je het rechtstreeks in de bio-bak.

De andere bakken gebruik ik nu voor overig afval. In het begin kocht ik me ziek aan de afvalzakken, maar nu gebruik ik daar de plastic tasjes van de supermarkt voor. Die hebben precies de goede maat, kwam ik al gauw achter. En ik zag de grijze containerbakken er vol mee liggen, dus dat moet goed zitten. Kosten trouwens wel 12 eurocent per stuk, maar ja, ze dienen in ieder geval een tweeledig doel.

Maar deze bakken gebruik ik dus niet voor: kartonnen melk-, yoghurt en dergelijke pakken, papier, glas, flessen, blikjes en batterijen. Want daarvoor staan tegenwoordig in mijn garderobe twee tassen:

Een papieren zak (ook van de supermarkt en ook 12 eurocent) waarin ik papier (oude kranten, reclamefolders, enveloppen ed) verzamel en kartonnen pakken. Die zak gaat dan 1 tot 2 keer per week naar beneden, waar ik het keurig scheid in papier voor de groene en karton voor de blauwe container. Waar een mens zich al niet bezig moet houden...

In de rode tas gaan dan alle flessen (pet en glas), blikjes en batterijen, die vervolgens een keer per 2 weken - ik prop 'm zo vol mogelijk - bij verscheidene afvalstromen moet worden aangeleverd.

Glazen wijn- en andere alcoholflessen en bier- en frisblikjes gaan terug naar:


De Alko, de staatswinkel voor alcohol. Die heeft twee inleversystemen, één voor de flessen (20 cent statiegeld) en één voor blikjes (ook 20 cent per blikje!). Die gaan in een soort blikverpletteraar. Bij ieder blikje dat ik in het apparaat stop (met de streepjescode aan de bovenkant graag!), ben ik bang dat ik mijn hand er te diep in stop en die verbrijzeld wordt.

Maar dan ben je nog niet klaar. De plastic petflessen moeten terug naar:

de supermarkt. Die heeft een inleversysteem vergelijkbaar aan dat in Nederland, met één verschil: ook op alle kleine water- en colaflesjes die je koopt zit statiegeld. Dus je wordt verondersteld die allemaal te verzamelen en in te leveren. Ik ken mensen op het werk die ieder flesje fris dat ze leeggedronken hebben, verzamelen en 1 keer per maand meenemen om bij de supermarkt in te leveren (want ja geld is geld, of in Finland eerder: regel is regel).

Maar dan is mijn tas nog niet leeg. Het resterende glaswerk (oude jampotten, augurkenpotjes en dergelijke) en de batterijen moeten ingeleverd worden bij:

de glasbak. Eén voor wit- en één voor groen glas. De blauwe paal is er speciaal voor gebruikte batterijen.

En als je dan nog gebruikte kleren hebt, kun je die een paar meter verder inleveren bij:


De kledingbak. Maar die kleren gaan niet zoals bij ons naar "mensen en kindjes in arme landen", maar worden verkocht in de UFF-winkels. Een winkelketen die je op veel plekken in de stad vindt. Eerst kwam ik er nog weleens omdat ik dacht dat het een soort Zeeman was, maar sinds ik weet dat ze er gebruikte kleren uit die bakken verkopen...

En als je je afvraagt hoe het dan verder gaat. Die containers bij ons in de kelder worden op heel fijne tijden (zes uur 's ochtends) met veel kabaal geleegd door vrachtwagens van (ja ook hier) SITA. En toen ik laatst terugfietste zag een speciale SITA-wagen voor het reinigen van de bruine biocontainers. De wagen pakt de container op, plaatst die op een horizontale borstel in de wagen en de container wordt rondgedraaid en met een sproeisysteem schoongemaakt als ware het een bierglas.

Laatst las ik in een artikel in de Helsinki Times dat de Finse samenleving steeds meer afval produceert en de verwerking daarvan de staat steeds meer geld kost. Misschien wat minder afvalstromen creëren zou je denken, of op z'n minst eens naar de efficiency van die systemen kijken. Maar dat is niet de Finse oplossing. Nee de suggestie hier was: meer statiegeld op alle verpakkingen!